پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بزرگترین و دومین پایگاه استنادی و چکیده مقالات کارشناسی شده و ارزیابی شده از مجلات علمی، کتاب ها و گزارشات کنفرانس ها در جهان میباشد که روزانه بروزرسانی می شود. اسکوپوس توسط ناشر هلندی الزویر(Elsevier) ایجاد شده است. پایگاه Scopus ابزار خوبی برای پژوهشگران در حوزه‌های مختلف است که علاوه بر چکیده مقالات، دارای فهرست منابع هر مقاله نیز بوده و بدین ترتیب امکان محاسبه تعداد استنادات به هر مقاله را فراهم می‌کند. در این پایگاه، علاوه بر جستجو و دسترسی به مقالات می‌توان فعال ‌ترین نویسنده، سازمان، مراکز تحقیقاتی و مجلات در هر حوزه موضوعی را تعیین و رتبه بندی کرد و عملکرد مجلات علمی را از سال 1996 تا سال جاری مشاهده کرد. این پایگاه اطلاعات کتابشناختی حدود 80 میلیون سند از 5000 ناشر علمی را از سراسر جهان در خود جای داده است و زمینه‌هایی از جمله علوم زیستی، پزشکی، علوم پایه، مهندسی، فنی، علوم اجتماعی و علوم انسانی و سایر حیطه‌های علمی را تحت پوشش قرار می‌دهد.

افراد با نیازهای اطلاعاتی متفاوت می توانند از این پایگاه استفاده نمایند. پژوهشگری که در پایگاه به جستجوی مقالات در حوزه موضوعی خاص می پردازد، محقق و یا عضو هیأت علمی که به دنبال وضعیت استنادی خود یا یک مجله میباشد و یا کتابدار و کارشناس علم سنجی که تحلیل نتایج پژوهش ها برایش اهمیت دارد.

پایگاه استنادی اسکوپوس برای نویسندگان مقاله نیز، پروفایلی را ایجاد می کند که در آن اطلاعاتی از جمله (affiliation) ، تعداد آثار چاپ شده،ارجاع دهی به منابع مقالات و ... ثبت می گردد و همچنین شناسه H رابرای نویسنده حساب می‌کند.

عضویت در پایگاه: (Create account)

با ثبت نام و عضویت در پایگاه و ارائه پست الکترونیکی خود می توان از مقالات جدید و بروز در حوزه موضوعی خود با استفاده از سیستم آگاهی رسانی (Alert) اطلاع یافت و اطلاعات را ذخیره کرد. برای عضویت، گزینه Create account را انتخاب و فرم عضویت را پر نمایید.

 

 

Add search field : جعبه های جستجو را افزایش می دهد.

: Add date range در کشوی روبه روی Published، می­توان برای منبع موردنظر و مورد جستجو بازه زمانی خاصی را تعیین کرد. و یا می­توان با انتخاب عبارت Added to Scopus، تعیین کرد که منبع موردنظر در یک هفته قبل (7 روز)، دوهفته قبل (14 روز) و یا یک ماه قبل (30 روز) به اسکوپوس اضافه شده باشد و قابل جستجو در این پایگاه باشد.

 

در مرحله بعد، اگر برروی تعداد مدارک به دست آمده کلیک کنید، صفحه جدیدی دارای جزئیات بیشتر مطابق شکل زیر نمایش داده می­شود .

Limit to: نتایج بازیابی شده را با گزینه ­هایی که در بالا ذکر شد، می­توان محدود کرد و سپس Limit to را برای اعمال تغییرات انتخاب کرد.

Exclude: برعکس Limit to عمل می­کند و گزینه­ هایی را که در قسمت Refine results برای اعمال محدودیت در سرچ انتخاب شده است را در سرچ نادیده می­گیرد و حذف می­کند. برای مثال چنانچه بخواهید رکوردهایی که از یک نویسنده خاص است را حذف کنید، در قسمت Refine results نام نویسنده موردنظر و سپس گزینه Exclude را انتخاب نمایید.

 

1- Search within results: که می­توان به کمک این گزینه در داخل نتایج جستجوی موردنظر، با واژه­های دیگر محدودیت و تغییراتی ایجاد کرد.

2Refine results -: این گزینه، جستجو را به Access type (نوع منبع)، Year (سال انتشار منبع)، Authorname (نام نویسنده)، Subject area (حوزه موضوعی)، Document type (نوع مقاله)، Source title (عنوان مجله منبع)، Keyword (کلیدواژه)، Affiliation(وابستگی سازمانی یا نام سازمان و دانشگاه)، Funding sponsor(پشتیبان یا حامی منبع)، Country(کشوری که منبع موردنظر در آن کارشده است)، Source Type(نوع منبع) و Language(زبان منبع) میباشد که هرکدام را می توان به موارد موردنظر و دلخواه محدود کرد.

 

3- Analyze search results: با انتخاب این قسمت، نتایج جستجو براساس سال، نام نویسنده، نام سازمان، نام کشور، نوع منبع و حوزه موضوعی به شکل نمودارهایی مشخص، قابل تجزیه و تحلیل هستند.

 

 

در قسمت مشخص شده در تصویر زیر، می توان نتایج جستجو را براساس تاریخ (جدیدترین و قدیم ترین سال)، استناد (بیشترین و کمترین استناد)، ارتباط منابع با موضوع، نام الفبایی نویسنده(A-Z یا Z-A)، عنوان الفبایی منبع(A-Z یا Z-A) دسته بندی کرد.

 

 

با انتخاب منبع موردنظر، گزینه های Export، Download، View citation overview، View cited by، Add to list و تصویر چاپگر، ایمیل و PDF منبع نمایان می شود.

 

با انتخاب گزینه Export، می توان از منبع یا منابع انتخاب شده خروجی به صورت های مختلف تهیه کرد. (Mendeley، EndNote، ...)

 

اگر به دنبال تحلیل های استنادی از منبع هستید با انتخاب View citation overview، پنجره ای جدید باز می شود.

 

دراین قسمت، تعداد استنادات به منبع، در سال­های مختلف نوشته شده و به صورت نموداری نمایش داده شده است. همچنین در اینجا شاخص اچ ایندکس منبع (این شاخص با در نظر گرفتن تعداد مقالات پراستناد افراد و تعداد دفعات استناد شدن آن مقالات توسط دیگران محاسبه می‌شود (نیز مشخص می­شود و با کلیک برروی View h-graphاچ ایندکس به صورت نمودارنشان داده می­شود.

می­توان با انتخاب گزینه Export از محتویات منبع موردنظر خروجی اکسل تهیه کرد و با انتخاب Print، اطلاعات صفحه موجود را چاپ کرد.

 

 

 

مقالات و یا منابعی که به منبع موردنظراستناد کرده اند، در پایین صفحه با جزییات مشخص شده اند.

 

می­توان استنادات به منبع را براساس تاریخ (قدیم ترین یا جدیدترین) و تعداد استنادات (از کم به زیاد یا زیاد به کم) دسته بندی کرد.

 

در هر منبع بازیابی شده، مواردی به صورت View abstract، View publisher و Related document مشاهده می­شود که برای مثال با انتخاب View abstract، چکیده منبع نمایان می ­شود اگر بخواهید اطلاعات چکیده مخفی شود، Hide abstract را انتخاب نمایید.

 

و یا با انتخاب View at publisher ، مستقیما به مجله ­ای که این منبع در آن منتشر شده است، هدایت می­شوید.

 

 

Author search:

اگر دنبال نویسنده‌ای خاص هستید از گزینه Author Search استفاده کنید:

با انتخاب Search، در منوی بالای صفحه و سپس انتخاب Author search، با وارد نمودن نام خانوادگی و نام کوچک و وابستگی سازمانی نویسنده ای خاص می توان به مدارکی از نویسنده موردنظر دست یافت.

بعد از بازیابی مدارک مربوط به نویسنده موردنظر، می توان هر مدرک بازیابی شده را تجزیه و تحلیل کرد و تعداد استنادات به هر منبع از نویسنده موردنظر را مشاهده کرد.

 

 

 

Affiliation search:

در این قسمت شما می‌توانید شغل یا وابستگی سازمانی نویسنده را در Affiliation جستجو کنید.

در این قسمت با وارد نمودن نام دانشگاه موردنظر، می توان تمام منابعی که در این پایگاه با این نام نمایه شده اند و قابل جستجو و بازیابی هستند مشاهده نمود.

 

 

در اینجا با وارد نمودن نام دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به عنوان مثال، تعداد 2136 مدرک بازیابی شد که نویسندگان از این نام در مدارک خود استفاده کرده اند و به نوعی وابستگی سازمانی خود را با نام Birjand University of Medical Scienceدر مدارک خود نشان داده­اند.

 

 

با کلیک بر روی عنوان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، صفحه ای جدید باز میشود.

درصفحه موردنظر، می توان اطلاعاتی را مشاهده نمود. ازجمله:

اطلاعاتی درمورد عنوان نام دانشگاه: این که دانشگاه درکجا و در چه استانی در کشور واقع شده است؟/ شناسه منحصربه فردی که به عنوان دانشگاه اختصاص داده شده است/ و دیگر انواع و فرمت های نوشتن نام دانشگاه، تعداد مدارک مربوط به دانشگاه و تعداد نویسندگانی از این دانشگاه که در پایگاه اسکوپوس منبعی را ارائه و منتشر کرده­اند مشاهده کرد. با کلیک برروی هرکدام، صفحه ای باز می­شود که اطلاعات هرقسمت را به صورت مجزا نشان می­دهد. اگر برروی تعداد مدارک کلیک نمایید، تعداد مدارک مربوط به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بازیابی می­شود، همچنین با انتخاب تعداد نویسندگان، نام نویسندگان منابع همراه با تعداد مدارک شان نشان داده و بازیابی می­شود.

در قسمت پایین صفحه، درسمت راست صفحه نموداری دایره ای شکل از حوزه های موضوعی کارشده در این دانشگاه مشاهده می شود، همچین در قسمت سمت چپ نمودار، حوزه های موضوعی همراه با تعداد مقاله های نوشته شده در حوزه های موضوعی مشخص شده است.

این ویژگی برای متمایز کردن مؤسسات یا گروه اسناد وابسته به یک سازمان مفید است.

 

 

جستجوی پیشرفته (Advanced Search):

برای انجام جستجوی پیشرفته و با استفاده از عمل گرهای منطقی (AND,NOT,OR) و کدهای مختلف که خود پایگاه مشخص کرده گزینه Advance Search را انتخاب کنید.

 

 

  

از منوی بالای صفحه پایگاه اسکوپوس، با انتخاب Sources، می توان مجلات موردنظر را براساس حوزه موضوعی، عنوان، ناشر و ISSN مجله بازیابی کرد.

 

شاخص سایت اسکور (CiteScore): یک شاخص استنادی برای اندازه­گیری تأثیر استنادی مجلات است. سایت اسکور از تقسیم استنادات به مقالات سه سال اخیر بر تعداد مقالات سه سال اخیر به­دست می­آید که در اینجا از بیشترین تا کمترین مقدار نشان داده شده است.

شاخص اسنیپSNIP: میزان تأثیر استناد را با وزن دادن به استناد بر اساس کل استنادات دریافتی یک حوزه موضوعی می سنجد. بنابر این تأثیر یک استناد می تواند در یک حوزه موضوعی نسبت به یک حوزه موضوعی دیگر ارزش بیشتری داشته باشد. این شاخص در پایگاه اسکوپوس قابل مشاهده است.

شاخص ها و تحلیل هایی که از مجلات، نویسندگان و پژوهش­ها در این پایگاه ارائه می­شود می­تواند برای کتابدار و کارشناس علم سنجی که به دنبال تحلیل نتایج است مفید می­باشد.

از منوی سمت چپ پایگاه، نیز می­توان در مجلات موردنظر محدودیت اعمال کرد.

 

 

Search History: تاریخچه جستجوهای انجام شده در این قسمت قابل مشاهده میباشد.

Saved Searches: در صورت عضویت جستجوهای انجام شده را میتوان ذخیره و مشاهده نمود.

تهیه و تنظیم: سیده وجیهه موسوی دوست

 

مهر 1400